QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC LÀ THỐNG NHẤT , CÓ Ự PHÂN CÔNG VÀ PHỐI HỢP...

                                                    QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC

                                                 LÀ THỐNG  NHẤT NHƯNG

                                             CÓ SỰ PHÂN CÔNG, PHỐI HỢP…

                                                                                                               

         Nhà nước của bất cứ chế độ xã hội nào cũng sử dụng đến quyền lực chính trị, trong đó trọng tâm là quyền lực nhà nước để bảo vệ lợi ích của giai cấp cầm quyền và duy trì trật tự xã hội theo mục đích, ý chí của giai cấp mình, đồng thời phục vụ lợi ích của nhân dân lao động.  Nhà nước XHCN, trong đó Nhà nước Việt Nam, ngay từ khi ra đời (2/9/1945 đến nay) đã tổ chức theo cơ chế tập quyền XHCN. Đó là Nhà nước kiểu mới dựa trên nền tảng học thuyết Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta. Đó là cơ chế quyền lực tập trung, thống nhất nhưng có sự phân công và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong quá trình thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

          Từ quan điểm của Đảng và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh được thể chế hóa bằng cơ sở pháp lý về cách thức tổ chức quyền lực của Nhà nước ta được thể hiện qua các bản Hiến pháp 1946, 1959, 1980, và 1992. Tại Điều 2 của Hiến pháp năm 1992 (sủa đổi năm 2001) xác định “Nhà nước CHXHCN là Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức. Quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp”.

Vì sao quyền lực nhà nước của nước CHXHCN Việt Nam được tổ chức thống nhất?

Vì, thứ nhất: ở nước ta chỉ có một đảng duy nhất lãnh đạo cách mạng là ĐCS Việt Nam. Điều 4 của HP 1992 đã xã định Đảng cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, theo chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Mọi tổ chức của Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

          Thứ hai: Ở Việt Nam vấn đề lợi ích giai cấp và lợi ích dân tộc, lợi ích của Đảng, của Nhà nước và của toàn dân, toàn xã hội là thống nhất. Mục tiêu của chúng ta đang hướng tới là xây dựng xã hội đân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ và văn minh.

        Khẳng định quyền lực tập trung, không phân chia để đảm bảo tính hệ thống và thực hiện chính sách của nhà nước một cách thống nhất.

Vì sao phải phân công và phối hợp trong việc thực hiên các quyền:

Xét từ góc độ tổ chức thực hiện QLNN. Nhà nước PQXHCNVN đòi hỏi sự phân công, phân định rõ các chức năng và lĩnh vực hoạt động của các cơ quan nhà nước, mỗi loại hình cơ quan (Quốc hội, Chính phủ, TAND, VKSND) phải có vị trí độc lập tương đối trong bộ máy nhà nước và thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình theo đúng HP, các luật tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước. Phân công để nhằm mục đích tránh việc quyền lực tập trung vào một bộ phận dẫn đến quan liêu độc đoán, chuyên quyền, lạm quyền. Sự phân công quyền lực trong nhà nước ta là phân công về giác độ khoa học, về mặt kỹ thuật để mỗi cơ quan chức năng thực hiện chuyên sâu một lĩnh vực, một nhánh quyền lực.

Sự phân công và phối hợp, cụ thể: Quyền lập pháp thuộc về Quốc hội:  Sự tập trung thống nhất quyền lực được biểu hiện cao nhất là ở Quốc hội, với vị trí là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân do cử tri của cả nước bầu ra, là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhât và thống nhất mọi quyền lực nhà nước. Quốc hội lập ra các cơ quan hành pháp (Chính phủ, bao gồm các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ) và các cơ quan trong hệ thống tư pháp như TAND; VKSND. Đồng thời QH bầu hoặc phê chuẩn hoặc cách chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm đối với những người giữ chức vụ cao cấp ở các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp trong bộ máy nhà nước ta.  Đồng thời QH quyết định những vấn đề quan trọng trong lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp. Quyết định những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước, về quan hệ xã hội và hoạt động của công dân. Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao đối với toàn bộ hoạt động của Nhà nước.

Quyền hành pháp thuộc về Chính phủ

Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội, là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, đứng đầu hệ thống bộ máy hành chính của nhà nước ta từ TW đến cơ sở.

Với tư cách là cơ quan hành pháp: Chính phủ thực hiện quyền lập quy nhằm cụ thể hóa những quy định của Hiến pháp, luật, NQ của QH; Pháp lệnh, NQ của UBTVQH, bảo đảm việc thi hành Hiến pháp và pháp luật trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và công dân; tổ chức và lãnh đạo công tác tuyên truyền, giáo dục Hiến pháp và pháp luật trong nhân dân; trình các dự án luật và pháp lệnh trước QH và UBTVQH.

Với tư cách là cơ quan hành chính:  Chính phủ lãnh đạo công tác của các bộ, các cơ quan ngang bộ và các cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân các cấp, xây dựng và kiện toàn hệ thống bộ máy hành chính nhà nước thống nhất từ trung ương đến cơ sở.

Thống nhất quản lý việc xây dựng, phát triển nền kinh tế quốc dân, phát triển văn hoá, giáo dục, y tế, khoa học và công nghệ, các dịch vụ công; quản lý và bảo đảm sử dụng có hiệu quả tài sản thuộc sở hữu toàn dân; thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước, chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia;

Củng cố và tăng cường nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội.

Về quyền Tư pháp

Quyền tư pháp là quyền bảo vệ pháp luật, quyền này thuộc về Toà án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân, trong phạm vi chức năng của mình, có nhiệm vụ bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ tài sản của Nhà nước, của tập thể, bảo vệ tính mạng, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm của công dân.

Tòa án nhân dân tối cao, các Tòa án nhân dân địa phương, các Tòa án quân sự và các Tòa án khác do luật định là các cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Tòa án xét xử những vụ án hình sự, dân sự, hôn nhân và gia đình, lao động, kinh tế, hành chính và giải quyết những việc khác theo quy định của pháp luật.  Khi xét xử

Trong phạm vi chức năng của mình, Tòa án có nhiệm vụ bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa; bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân; bảo vệ tài sản của Nhà nước, của tập thể; bảo vệ tính mạng, tài sản, tự do, danh dự và nhân phẩm của công dân.

Đối với VKSND: Điều 1, Luật tổ chức VKSND quy định; Viện kiểm sát nhân dân thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, góp phần bảo đảm cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

          Phân công nhưng có sự phối hợp giữa các cơ quan để quyền lực nhà nước được thực hiện một cách toàn diện và thống nhất, do đó, sự phân quyền nhưng không  mang tính cơ học mà có sự phối hợp thực hiện một cách nhịp nhàng. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các cơ quan còn thể hiện ở sự bổ sung thực hiện chức năng giữa các cơ quan ngày càng tốt hơn. Ở nước ta hiện nay, Chính phủ là cơ quan hành pháp nhưng với sự trợ giúp trong việc soạn thảo các dự án luật đã giúp QH thực hiện quyền lập pháp một cách tốt hơn. Và trong quá trình thực hiện chức năng của mình, QH, các cơ quan tư pháp đã giúp Chính phủ thi hành pháp luật được hiệu quả hơn./